Struktura Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych
Organami Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych są:
1) Krajowy Zjazd Pielęgniarek i Położnych,
2) Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych,
3) Naczelna Komisja Rewizyjna,
4) Naczelny Sąd Pielęgniarek i Położnych,
5) Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej,
Najwyższym organem Naczelnej Izby jest Krajowy Zjazd.
W Krajowym Zjeździe biorą udział delegaci wybrani przez okręgowe zjazdy oraz, z głosem doradczym, nie będący delegatami członkowie ustępujących Naczelnej Rady Pielęgniarek i Położnych, Naczelnej Komisji Rewizyjnej, Naczelnego Sądu Pielęgniarek i Położnych, jak również ustępujący Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej.
Liczbę delegatów z poszczególnych okręgowych izb określa Naczelna Rada.
Krajowy Zjazd zwołuje Naczelna Rada co cztery lata.
Nadzwyczajny Krajowy Zjazd zwołuje Naczelna Rada:
- własnej inicjatywy,
 - na wniosek Naczelnej Komisji Rewizyjnej,
 - na wniosek co najmniej 1/3 okręgowych rad.
 
Nadzwyczajny Krajowy Zjazd zwołuje się w ciągu trzech miesięcy od dnia wpłynięcia wniosku.
Krajowy Zjazd w szczególności:
- określa zasady etyki zawodowej,
 - zajmuje stanowisko w sprawie kierunków rozwoju pielęgniarstwa
 - przyjmuje program działania samorządu,
 - określa regulaminy organów Naczelnej Izby i ramowe regulaminy organów okręgowych izb,
 - ustala regulamin wyborów do organów izb oraz tryb odwoływania ich członków,
 - ustala liczbę członków organów Naczelnej Izby i liczbę zastępców Naczelnego Rzecznika,
 - wybiera Prezesa i członków Naczelnej Rady, przewodniczącego i członków Naczelnej Komisji Rewizyjnej i Naczelnego Sądu oraz Naczelnego Rzecznika i jego zastępców,
 - uchwala zasady gospodarki finansowej Naczelnej Izby,
 - uchwala szczegółowy sposób przeprowadzania wizytacji, w tym sposób wyboru osób wykonujących czynności wizytacyjne,
 - rozpatruje i zatwierdza sprawozdania organów Naczelnej Izby,
 - określa wysokość i częstotliwość wpłat składki członkowskiej oraz zasady jej podziału,
 - udziela absolutorium Naczelnej Radzie
 
W skład Naczelnej Rady wchodzą:
- Prezes Naczelnej Rady,
 - członkowie wybrani przez Krajowy Zjazd,
 - przewodniczący okręgowych rad.
 
Naczelna Rada wybiera spośród siebie Prezydium. Prezydium Naczelnej Rady stanowią:
Prezes i wybrani przez Naczelną Radę wiceprezesi, sekretarz, skarbnik i członkowie.
Prezydium działa w imieniu rady w sprawach określonych jej uchwałą, z wyjątkiem uchwalenia budżetu.
Naczelna Rada kieruje działalnością samorządu w okresie między Krajowymi Zjazdami, a w szczególności:
- wykonuje uchwały Krajowego Zjazdu,
 - analizuje i opiniuje kierunki rozwoju ochrony zdrowia,
 - przygotowuje wnioski dotyczące zasad etyki zawodowej,
 - ustala standardy zawodowe i standardy kwalifikacji zawodowych obowiązujące na poszczególnych stanowiskach pracy,
 - określa zasady wykonywania obowiązku dotyczącego aktualizowania wiedzy i umiejętności zawodowych przez pielęgniarki i położne,
 - reprezentuje samorząd,
 - rozpatruje odwołania od uchwał okręgowych rad,
 - uchwala budżet organów Naczelnej Izb ,
 - podejmuje uchwały w innych sprawach należących do samorządu, nie zastrzeżonych dla innych organów,
 - ustala wzory pieczęci organów samorządu,
 - prowadzi Centralny Rejestr Pielęgniarek i Położnych,
 - opiniuje projekty aktów normatywnych dotyczących ochrony zdrowia i zasad organizacji opieki zdrowotnej oraz zawodów medycznych.
 
W posiedzeniach Naczelnej Rady i jej prezydium mają prawo uczestniczyć, z głosem doradczym, Przewodniczący Naczelnej Komisji Rewizyjnej, Przewodniczący Naczelnego Sądu oraz Naczelny Rzecznik.
Naczelna Komisja Rewizyjna:
- kontroluje działalność finansową i gospodarczą, Naczelnej Rady,
 - przedstawia Krajowemu Zjazdowi sprawozdanie wraz z wnioskiem w sprawie absolutorium dla Naczelnej Rady,
 - przedstawia Naczelnej Radzie coroczne informacje o wynikach przeprowadzonych kontroli,
 - sprawuje nadzór nad działalnością okręgowych komisji rewizyjnych.
 
Naczelny Sąd:
- rozpoznaje sprawy z zakresu odpowiedzialności zawodowej,
 - rozpatruje zażalenia w przypadkach przewidzianych w ustawie,
 - dokonuje wyboru zastępców Przewodniczącego Naczelnego Sądu spośród członków tego Sądu,
 - składa Naczelnej Radzie okresowe sprawozdania o stanie spraw z zakresu odpowiedzialności zawodowej,
 - składa Krajowemu Zjazdowi sprawozdanie kadencyjne.
 - rozpatruje odwołania od orzeczeń okręgowych sądów,
 - orzeka o wznowieniu postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej,
 - prowadzi szkolenia dla składów okręgowych sądów.
 
Naczelny Rzecznik:
- prowadzi postępowanie w sprawach odpowiedzialności zawodowej,
 - sprawuje nadzór nad działalnością okręgowych rzeczników,
 - sprawuje funkcję oskarżyciela przed sądami pielęgniarek i położnych,
 - rozpatruje zażalenia w przypadkach przewidzianych w ustawie,
 - rozpatruje skargi na przewlekłość postępowania okręgowych rzeczników,
 - składa Krajowemu Zjazdowi sprawozdanie ze swojej działalności,
 - szkoli okręgowych rzeczników i ich zastępców w zakresie odpowiedzialności zawodowej,
 - prowadzi działalność prewencyjną w zakresie wykroczeń zawodowych i postępowania sprzecznego z zasadami etyki zawodowej.
 
